Άνοιξη πάντα και παντού θα προβάλλει...

Άνοιξη πάντα και παντού θα προβάλλει...
Στο μούχρωμα της μέρας μπαλκονάκι ολάνθιστο, γιασεμί και γαζία αρώματα κι ευωδιές χαρίζουν, λουλούδια και χρώματα, πουλιά και θαύματα στων παιδιών την παλάμη αντηχούνε κι ανθίζουν... Και χιλιάδες αστέρια στο ουράνιο νεφέλωμα λάμψη και φως τριγύρω σκορπίζουν και πάλι, ιστορούν την απόχη του χρόνου του άφθαρτου καθώς άνοιξη πάντα και παντού θα προβάλλει... ydp




Σου γλυκοψιθυρίζω παραμύθια να σε ταξιδέψουν στην όμορφη χώρα του ονειρικού... κλείσε τα μάτια, δεν θα κάνω θόρυβο, να μη σε ξυπνήσω απότομα...σε παραδίδω στην μυστική μέθη του ονείρου σου, να τεντωθείς ελεύθερα στην αγκαλιά της νυχτιάς, να σε χαϊδέψει το φως της, να χαμογελάσει στα μάτια σου και στην ψυχή σου... να μπλεχτούν αηδόνια στα νεραϊδένια σου μαλλιά, να πλέξουν τη φωλιά τους... να φυτρώσουν λουλούδια στα χείλη σου, να ευωδιάσουν και να στολίσουν τα σκαλοπάτια του μονοπατιού της φαντασίας... κι ας μας ξεχάσει έτσι ο χρόνος, δίνοντας ζωντάνια και χροιά στα χρώματα των μυθευμάτων...ydp








Τρίτη 2 Νοεμβρίου 2010

ΖΕΝ - ΧΑΙΚΟΥ



Το Χαικού είναι ένα ποιητικό είδος που έχει τις ρίζες του στην Ιαπωνική ποίηση και αποτελείται από 3 στίχους 17 συλλαβών συνολικά .
· 5
· 7
· 5
Ο κατ’εξοχήν εκφραστής αυτής της ποίησης που άνθισε στην Ιαπωνία τον 17ο αιώνα θεωρείται ο Ματσουό Μπασό (1644-1694).
Ένα από τα πιο διαδεδομένα ποιήματα του είναι το ακόλουθο:

Η παλιά γέφυρα
ένας βάτραχος πηδά
ήχος του νερού.

Στην Ευρώπη πρωτοεμφανίζεται στις αρχές του 20ου αιώνα.
Εζρα Πάουντ, Μπόρχες, Αλλεν Γκινσμεργκ, Τζακ Κέρουακ, Οκτάβιο Πάζ και άλλοι ποιητές εκφράζονται και επηρεάζονται από το Χαικού.
Είναι το σχήμα ενός στοχασμού τόσο απόλυτα απλού και χαριτωμένου, που το μετατρέπει σε ρίγος, ψίθυρο και σε άρωμα πνοής ζεφύρου…Paul Valery
Στην Ελλάδα το 1940 ο Γ. Σεφέρης στην ποιητική του συλλογή «Τετράδιο Γυμνασμάτων » περιλαμβάνει με τον τίτλο
«Δεκαέξι Χαικού»
ποιήματα επηρεασμένα από αυτό το είδος (δείτε μερικά):

ΔΕΚΑΕΞΙ ΧΑΪΚΟΥ - Σεφέρης
τούτο το ακαριαίον...  
ΜΑΡΚΟΣ ΑΥΡΗΛΙΟΣ

Α'
Στάξε στη λίμνη
μόνο μια στάλα κρασί
και σβήνει ο ήλιος.

Β'
Στον κάμπο ούτ' ένα
τετράφυλλο τριφύλλι'
ποιος φταίει απ' τους τρεις;


Ε'
Τα δάχτυλά της
στο θαλασσί μαντίλι
κοίτα: κοράλλια.

ΙΕ' 
Βουλιάζει ο κόσμος
κρατήσου, θα σ' αφήσει
μόνο στον ήλιο.

ΙΣΤ'
Γράφεις·
το μελάνι λιγόστεψε
η θάλασσα πληθαίνει.

 Xαικού, ένα σύντομο ποίημα με καθορισμένα όρια που ωθεί την ποιητική έκφραση σε τέτοια πυκνότητα, λιτότητα και αφαιρετική διαύγεια ώστε να συμπυκνώνει το νόημα του κόσμου στο σύμπαν των 17 συλλαβών, που έχει το χαρακτηριστικό ενός ευχάριστου ξαφνιάσματος για κάτι οικείο και καθημερινό, που λέγεται ήρεμα και ευγενικά, αγγίζοντας τα πράγματα στην ουσία τους...


24 σχόλια:

~reflection~ είπε...

Ποτέ δεν ανελυσα τις διαδιακασίες...
ποτέ δεν έμαθα τις θεωρίες των φιλολογων...
ή των στοχαστων...
οι τεχνοτροπίες ήτανμεθοδολογίες που δεν τις αγγιξα ποτέ...

μόνο το αποτελεσμα αναγνωσκω στα κειμενα
που αλλοτε τα γραφω με ματια κλειστα...
κι αλλοτε τα ψυχανεμίζομαι γραμμενα από το χερι των ειδημώνων..κι εγω νιωθω τοσο μικρή, σαν ένα σημειο στιξης στη μεθοδο προσεγγισης και εφαρμογής του ΖΕΝ...


Σε φιλω..... Ζενικά......

KOSTAS PAP είπε...

Πολύ ενδιαφέρον να γίνεται μια ενημέρωση του κόσμου για τις τεχνοτροπίες στην ποίηση (και όχι μόνον). Βοηθά στην καλύτερη ανάγνωση και πρόσληψη (δεν λέω κατανόηση) του ποιήματος.

ღ oneiremataღ είπε...

@Ποιήτρια των συναισθημάτων,
κι εγώ συμμερίζομαι την άποψή σου πως οι τεχνοτροπίες και τα όρια υπάρχουν για τους ειδικούς, αλλά είναι και για να ξεπερνιούνται...κι ό,τι το χέρι που κρατάει την πένα πρέπει να το καθοδηγεί πάνω στο χαρτί η ψυχή και το συναίσθημα κι όχι κάποιοι κανόνες και μέθοδοι!!!
απλά επηρεασμένη αυτές τις μέρες από αναρτήσεις χαικού σε μερικά μπλογκ (κυρίως στα μωβ όνειρα της Δέσποινας) σκέφτηκα αυτή την ανάρτηση...
όσο για το ζεν και την ταοϊστική θεωρία πάντα με γοήτευε, αυτή η ηρεμία, η γαλήνη, η λιτότητα... είναι σαν να σε κάνει να αδειάζεις το μυαλό σου που ξεχειλίζει από θεωρίες και σκέψεις, για να δεχτείς τις καινούριες, τις αναγεννημένες, τις αναζωογονημένες που εκείνο σου προσφέρει...
πολλά-πολλά φιλάκια :))))

ღ oneiremataღ είπε...

@Κώστα,
σ΄ευχαριστώ, έχεις απόλυτο δίκιο!
...το θεώρησα ενδιαφέρον και χρήσιμο γιατί το συγκεκριμένο είδος ποίησης δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό -άλλωστε κι εγώ χρειάστηκε να ενημερωθώ παραπάνω γι' αυτό πρόσφατα, όταν θέλησα να σχολιάσω ένα τέτοιο ποίημα-.
..όσο για την καλύτερη κατανόηση γενικά των ποιημάτων αυτό είναι κάτι άλλο σίγουρα, κάτι σχετικό με την αντίληψη του καθενός μας, την παιδεία του και φυσικά την (μεταδοτικότητα) εκφραστικότητα του ίδιου του ποιητή...
καλημέρα σου :))))

Γιαγιά Αντιγόνη είπε...

Κρατώ αυτό το συναίσθημα που μου τρυπά την ψυχή κάθε που σε διαβάζω...
Από όρους και πρέπει δεν κατέχω.. τα ορίζουν άλλοι.. και δεν μου αρέσουν οι "φόρμες".
Προτιμώ να ακολουθώ τα βήματα σου..
να νοιώθω..
να σιωπώ και να υποκλίνομαι...

ღ oneiremataღ είπε...

@Γιαγιά Αντιγόνη,
σ΄ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια, κι αν εσύ μιλάς έτσι για τα δικά μου γραφόμενα, εγώ τι θα πρέπει άραγε να λέω για τα δικά σου?!!!...εκείνα που είναι πανέμορφα, ιδιαίτερα προσεγμένα, απίστευτα περιγραφικά κι εκφραστικά, ξεχειλίζουν από συναίσθημα και μας ταξιδεύουν σε μοναδικά μονοπάτια εικόνων, αναμνήσεων και σκέψεων και δεν τους χρειάζονται ούτε λογοτεχνικοί περιορισμοί ούτε φόρμες γιατί είναι πραγματικά κομψοτεχνήματα της έκφρασης και της γραφής !!!!
αν κάποιος υποκλίνεται είμαι εγώ κάθε φορά που μπαίνω στο μπλογκ σου και φεύγω με τις καλύτερες εντυπώσεις αποτυπωμένες στο νου και στην ψυχή μου, σ' ευχαριστώ!!!!
φιλάκια πολλά :))))

Ανώνυμος είπε...

Το λακωνίζει εστί φιλοσοφείν!

Πάντα μου άρεσαν τα Χαικου

Αλλά μονό να τα διαβάζω

Είναι δύσκολο για κάποιον να φυλακίσει την σοφία του κόσμου σε 17 συλλαβές

Θέλει τέχνη και ταλέντο .....

ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ είπε...

Αυτές οι σταγονίτσες ψυχής έχουν μεγάλο βάθος. Ωραία τα λέει ο ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠ. Είναι προσφορά όταν παρουσιάζεις κάτι που μπορεί να ανοίξει κάποιαν άλλη θύρα σε όσους έχουν την δυνατότητα της κατανόησης τους.
Και τα χαικού το Σεφέρη είναι πολύ όμορφα. Μα Σεφέρης είναι αυτός.

ღ oneiremataღ είπε...

@Δημήτρη,
κι εγώ κάπως έτσι το βλέπω... κι είναι φορές που κι εμένα με δυσκολεύει το να εμβαθύνω στο νόημα ενός χαϊκού, γιατί περικλείει σε τρεις γραμμούλες τόσες πολλές εικόνες, τόσες πολλές εντυπώσεις, τόσα πολλά συναισθηματα, τόσες πολλές γενικευμένες έννοιες...αλλά με συναρπαζει κιόλας γιατί με εξιτάρει που τόσο απλά και σύντομα, χωρίς περιττά λόγια, λες τόσα πολλά, αφήνεις να εννοηθούν τόσα πολλά, επικεντρώνεις στην ουσία του θέματος... γοητευτικό!!!!
πολλά φιλάκια @φίλε μου :)))))

ღ oneiremataღ είπε...

@Χριστόφορε,
πώς να διαφωνήσω μαζί σου...σταγονίτσες ψυχής -η πιο τέλεια περιγραφή- !!!!
Η πιο μικρή, η πιο σύντομη μορφή ποίησης που διαβάζεται με μια ανάσα...
προσπάθεια του ποιητή να δημιουργήσει την ανάγκη στον αναγνώστη του, να τον ωθήσει να γενικεύσει, να κατανοήσει το βάθος που περικλείει και υπονοεί η αχνή ιδέα και να την συμπληρώσει όπως εκείνος την καταλαβαίνει...

χαίρομαι που κι εσύ, όπως ο Κώστας είστε σύμφωνοι με τούτη την ανάρτησή μου και την βρίσκετε τόσο χρήσιμη, σας ευχαριστώ!!!

καλό σου βράδυ ταλαντούχε ταξιδευτή της σκέψης μας :)))))

Despina είπε...

απ' ότι θα έχεις καταλάβει....
μου αρέσουν πολύ τα χαικού...
νιώθεις τον ήχο της λέξης
δυνατά!!!
φιλιά!

ღ oneiremataღ είπε...

@Δέσποινα,
μα το ξέρω, άλλωστε κι εγώ άρχισα να καταλαβαίνω την αξία και να εμβαθύνω στην ουσία των χαικού μέσα απ' τα δικά σου ποιήματα και το είπα ήδη ότι την ανάρτηση αυτή την έκανα επηρεασμένη απ΄την τόση ομορφιά που αντίκρισα κυρίως στο δικό σου μπλογκ, νιώθοντας την μαγεία της ηρεμίας των ήχων και των εικόνων που ζωντάνευαν μέσα μου οι λιτοί στίχοι που με καλούσαν να τους ερμηνεύσω και να τους συμπληρώσω κάθε φορά...
φιλάκια πολλά ποιήτρια :)))))

ღ oneiremataღ είπε...

@Θεοδοσία,
φιλενάδα θα διαφωνήσω μαζί σου, άλλωστε αυτά τα είπαμε και χθες στην ανάρτησή σου, εγώ δεν είμαι από τα άτομα που απαξιώνουν ή αναγνωρίζουν την αξία ενός μπλογκ και των αναρτήσεών του από το σύνολο των αναγνωστών ή τα σχόλια που βλέπω όπως η περσόνα που ανέφερες χθες, ούτε και θέλω ούτε έχω σκοπό να μπω ποτέ μου στη λίστα της για να με κρίνει εκείνη...
απ΄την άλλη έχω δει αξιόλογες αναρτήσεις χωρίς σχόλια και πολλές φορές δεν έχω σχολιάσει ούτε κι εγώ σε τέτοιες αναρτήσεις, γιατί ήταν τέλειες όπως ήταν και δεν ήθελα να χαλάσω το υπέροχο αίσθημα που μου άφησε το διάβασμά τους κι άλλες φορές ένιωσα την ανάγκη να πω κάτι κι εγώ παρόλο που ίσως δεν ήταν απόλυτα ταιριαστό με την ανάρτηση εκείνη, αλλά ήθελα παραπάνω διευκρινήσεις απ΄το συγγραφέα της... επίσης έχω αρκετές αναρτήσεις μου που δεν έχουν πολλά σχόλια, αλλά ξέρω ότι τις έχουν διαβάσει αρκετοί, ότι άρεσαν και κυρίως άρεσαν σε μένα, αρέσουν και τις αγαπώ...
φιλάκια πολλά φιλενάδα :))))

Ανώνυμος είπε...

Ειναι πολύ δύσκολο, αλλά εντυπωσιακό!!

καλημερα

Ο ΜΑΓΟΣ! είπε...

Με τη φωνή σου ταξιδεύω
Πέρα στους πέντε ωκεανούς
Με τα τραγούδια σου γυρεύω
Της μοναξιάς τους λυτρωμούς

Έλα κι απόψε να με πάρεις
Να ταξιδέψω μακρια
Σε θάλασσες και σε πελάγη
Και σε απάτητα βουνά.

Μια φωνή σαν μελωδία
Απ το ραδιόφωνο ηχεί
Κι είναι ο χτύπος της καρδιάς σου
Στ αυτιά μου τώρα που αντηχεί..

ღ oneiremataღ είπε...

@Κούλα,
καλησπέρα σου, πραγματικά έτσι είναι, αλλά...
"Ουκ εν τω πολλώ το ευ αλλά εν τω ευ το πολύ."
Το χαϊκού λέει αυτό που θέλει να πει με τα λιγότερα λόγια που θα μπορούσε να φανταστεί ο οποιοσδήποτε, παρόλα αυτά εξιτάρει τη φαντασία και η ομορφιά των λέξεων και των αντιθέσεων γοητεύει κι εντυπωσιάζει!!!!

ღ oneiremataღ είπε...

@Μάγε μου,
σ΄ευχαριστώ :******, πολύ-πολύ όμορφο ποίημα, εκφραστικότατο, συναισθηματικό, μ΄αρέσει πολύ και με αγγίζει κάθε του λέξη!!!!
Δεν μπαίνω στη διαδικασία να κάνω σύγκριση με τα χαικού και την ποίηση που εμείς έχουμε μάθει και συνηθίσει,-αλλά βρίσκω ευκαιρία να συμπληρώσω μερικά στοιχεία ακόμα που βρήκα-... είπαμε ένα χαϊκού, έχει τη δική του γοητεία κι ένα καλό χαϊκού έχει σαφήνεια...η γοητεία του προέρχεται όχι από την αοριστία αλλά από τη δύναμη και την πυκνότητα του υπαινιγμού...κυρίως βασίζεται στην πρακτική του Ζεν: ομορφιά ίσον αφαίρεση, λιτότητα, γαλήνη, περισυλλογή.
Γι' αυτό κι η φόρμα το είναι τόσο κλειστή και παραδοσιακή.
-----------------

διστάζει καθώς
βγαίνει απ' το μπουμπούκι
το μελισσάκι.

*

μη με φοβάσαι
σε λιμάνι σ οδηγώ
αγάπη το είπες..

*

Το πεσμένο λουλούδι
γυρίζει στο κλαδί!
Ήταν πεταλούδα.

*

Νερό και πάγος
οι διαφορές τους λύθηκαν
και πάλι φίλοι.

α Κενταύρου είπε...

Διαφωνώ όλα είναι στη ποίηση και η φόρμα και το περιεχόμενο.
Καλό το μάθημα σου!

ღ oneiremataღ είπε...

@Κένταυρε,
σέβομαι και τη δική σου γνώμη, τη δέχομαι φυσικά, άλλωστε δε νομίζω ότι το αποκλείσαμε μέχρι τώρα ότι υπάρχουν, απλά είπαμε πως δεν μας αρέσει να επικεντρώνουμε σ' αυτά... οι λέξεις, η κάθε λέξη μεμονωμένα, η σύλληψη και η σαφήνειά της ειναι πολύ πιο σημαντικές από τη δομή, την τεχνική, το στυλ, την ατμόσφαιρα και τα λοιπά λογοτεχνικά τερτίπια, απλά...

Ο ΜΑΓΟΣ! είπε...

ξερεις τα λιτα ειναι και τα πιο ομορφα!!!

ღ oneiremataღ είπε...

το ξέρω Μάγε μου, αλλά μερικές φορές παρασύρομαι κι εγώ και... άλλες φορές πάλι όχι...

Apokalipsis999 είπε...

Περί λιτότητας, πυκνότητας και αφαιρετικής διαύγειας, δεν ξέρω αν το... λακωνίζειν εστί και... ποίηση, αλλά αυτό που ξέρω είναι πως άμα κάποιος θέλει να πει κάτι, ας το εκφράσει κατά πως του βγαίνει με ή και χωρίς σχήματα και μέτρα!

Παρεπιπτώντως, από μεθαύριο 6/11 ξανασαλπάρω την ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ του 999!

ღ oneiremataღ είπε...

@Αποκάλυψη του 999,
εντάξει αυτό είναι ένα άλλο είδος ποίησης, αλλά το βασικότερο σίγουρα είναι να εκφραζόμαστε όπως ακριβώς λες κι εσύ, όπως το αισθάνεται καλύτερα ο καθένας...

το ξέρω πως αφήνεις το καρνάγιο και ξανασαλπάρεις' είδα το βιντεάκι, άφησα και σχόλιο, καιρός ήταν πια να το πάρεις ξανά απόφαση' καλώς να ορίσεις και καλά σου ταξίδια στην μπλογκόσφαιρά μας και πάλι Σταμάτη!!!

ღ oneiremataღ είπε...

πάντως αυτό που μετράει είναι να εκφραζόμαστε και να προσεγγίζουμε την ποίηση κάθε είδους, με σεβασμό και αγάπη.. αυτό είτε είμαστε εκείνοι που γράφουμε ποιήματα είτε εκείνοι που τα διαβάζουμε, μας τιμάει..

κι ας το πω αυτό με χαϊκού...

Να, ο κομήτης!
Των ανθρώπων οι θρύλοι.
Τα ποιήματα

και

Όταν αστράφτει
Ο φωτισμένος άνθρωπος
Κι αυτός θαυμάζει.